Апстракт:

Аналитичарите долго време се обидуваат да го објаснат брановидниот карактер на воените интервенции во текот на определени периоди.[1]Додека историските услови на глобалните региони, вклучувајќи ги селективните економски и политички санкции и награди, објаснуваат некои аспекти од таквите бранови, а пак кривата на учење низ целиот свет, с? повлијателна во информациската ера, објаснува други аспекти, јасно е дека испитувањето на клучните случаи, “исклучоците”, или, можеби, “претходниците”, се од витална важност ако сакаме да ги разбереме претстојните “бранови” на демократизацијата и, веројатно, на воената интервенција.

Еквадор и Турција се две меѓусебно многу оддалечени и инаку различни земји, коишто долго време чекореа по различни интервенциски ритми. Меѓутоа, фреквентноста и карактерот на нивните неодамнешни воени интервенции се значителни, особено земајќи го предвид отворениот притисок за изборна демократија што доаѓа од светските економски и политички сили по Студената војна. Што е уште позначајно, моменталните економски и политички услови во Еквадор и во Турција укажуваат на можноста за натамошни интервенции токму во мигот кога светското мислење крајно строго ги обесхрабрува таквите потези. И двете земји се соочуваат со проблеми и притисоци што се типични за нивните географски региони, и двете неодамна поминаа низ историски национални избори, коишто го интензивираа политичкиот натпревар меѓу различни општествени сектори.

Така, овие две земји би изгледале како “исклучително” интересни случаи преку кои би можел да се истражува “следниот бран”. Тие покажуваат противставени причини за својата “исклучителност”, имаат регионални импликации како и компаративни елементи, и можат да укажат на нови глобални тенденции во периодот по Студената војна. Еквадор е опкружен со закани по својата внатрешна стабилност, од Граѓанската војна во соседна Колумбија, до брзи и потенцијално избувливи политички трансформации во Венецуела, Перу, па дури и во Бразил. Во извесна смисла, традиционалната затвореност на Еквадор брзо се поткопува со натрапничките притисоци на регионализмот. Од друга страна, пак, Турција е растргната меѓу интензивниот и конкурентен би-регионализам, односно, тензиите меѓу Европа (и “европеизацијата”) и муслиманскиот Блиски Исток, кои ги интензивираа традиционалните тезнии внатре во Турција меѓу секуларниот национализам и исламот. Јасно е дека и во случајот на Еквадор и во случајот на Турција, воените “решенија” секогаш се на дофат.

Корелати на воената интервенција

на почеток

Може да се рече дека историјата на светот по Студената војна се движи меѓупарадигмите што се однесуваат на сложените прашања од националните политички тенденции и глобалните политички притисоци. “Третиот бран” изборна демократизација, се чини, ги помати потенцијално подлабоките авторитарни шеми, иако најтешко е да се идентификуваат таквите шеми врз основа на симплифицираните критериуми на изборна демократија. Се разбира, авторитарните “решенија” сочинуваат континуум, од тивок (речиси невидлив) воен притисок врз цивилната влада до отворена интервенција. Воените интервенции, и “нерегуларните трансфери на извршна власт” што следат по нив, се неоспорни карактеристики на политиката на една земја. Тие претставуваат испружена тупаница на современото политичко табу, спротивни се на светското јавно мислење, и обично доведуваат до брзи и сериозни економски и политички санкции. Сепак, остануваат реални опции во многу земји.

Воените интервенции, на сите начини на кои се изразени, во текот на изминатите педесет години покажуваат извесен број корелати.[2] Особено се истакнуваат неколку од нив: присуството на цивилни групи што ја повикуваат војската (или сектори од војската) да интервенира во националните политички процеси; привидната немоќ на цивилната извршна власт за време на политички и економски кризи; истакнувањето на “градењето на нацијата” како централно начело на воената институционална култура; присуството на силен и идеолошки нејасен национализам; поновата национална историја на воените интервенции; прекуграничните притисоци, вклучувајќи ги воените ангажмани; директните закани за “воените прерогативи”[3]; победата на популистичките партии, или партиите што се противат на националната воена мисла; обвинувањата за корупција, сериозна економска криза;[4] демократскиот избор на национално лидерство на харизматични воени лица;[5] неуспешните граѓански транзиции кон демократија, и така натаму. Јасно е дека додека ниту еден од овие причинско-последични фактори никогаш не бил доволен сам по себе за да објасни целосно даден случај на воена интервенција, сите случаи на воена интервенција во изминатите четириесет години вклучувале барем еден од нив.

Сепак, таквите “внатрешни” размислувања за случаите никогаш не успеваат да ги погодат важните димензии на светското мислење и меѓународните притисоци. Голем број обиди за државен удар во последната деценија, особено во Латинска Америка, се покажаа неуспешни кога САД или европските сили едноставно одбија да ги прифатат нивните божемни резултати. “Неуспешните” обиди за државен удар во Гватемала, Парагвај и Еквадор (2000) се случаи што го покажуваат ова. Се покажува дека некои ограничувачки фактори се одговорни за драстично намалување на воените интервенции и ефектите од нив во текот на изминатата деценија. Силната желба, особено видлива во рамките на турскиот офицерски корпус за влез на Турција во Европската унија, на пример, претставува едно такво ограничување. Се смета дека глобализацијата постепено доведува до глобални притисоци во прилог на изборната демократија, иако се чини дека следните неколку години ќе бидат критични во овој поглед.

Од друга страна, пак, можните предности од глобализацијата во прилог на демократијата и цивилната власт може да бидат подзаборавени со зголемениот акцент на безбедноста по нападите од 11 септември, како и воените напори за искоренување на тероризмот. Вртењето на политичкото внимание кон оваа борба речиси сигурно ќе овозможи елитите во некои земји да ги избегнат глобалните притисоци за демократија во прилог на полесни авторитарни решенија.

Еквадорскиот “исклучок”

на почеток

Еквадор, како и Турција, има долга и мошне дистинктивна историја на воена интервенција што се протега с? до поновото минато, и ја покажа својата верзија на многу од корелатите спомнати погоре. Но, еквадорските интервенции имаат тенденција да бидат релативно ненасилни и не вклучуваат длабока општествена поларизација и последователна цивилна војна, како што тоа се случуваше во некои од неговите андски соседи.[6] Додека повеќето од интервенциите на Еквадор само обезбедија трансфер на извршна власт од една на друга цивилна влада, последните два периоди на воено управување, 1963-1966 и 1972-1978, беа, исто така, особено умерени диктаторства во контекст на Латинска Америка.[7] Така, војската, како што покажуваат анкетите, остана една од најпопуларните институции во земјата.[8] Таа покажува дури и фундаментална обврзаност на градење на нацијата и е длабоко вклучена во проекти на цивилната акција.

Интервенциското минато останува нејзина најзабележителна карактеристика. Историски, еквадорската војска интервенираше директно и отворено во политичките процеси на земјата десетици пати. Исто така, постојаните вонредни состојби во текот на изминатите две децении укажуваат на слаба и поделена политичка елита, заедно со брзиот развој на нови политички групи, а од војската често се бараше да ги реши националните политички ќор-сокаци што се појавуваа на еден или на друг начин.[9] Во поновата историја, во 1997 и во 2000 година, еквадорските воени офицери ги отстранија избраните претседатели. Овие интервенции се случија за време на сериозни економски кризи и обвиненија за корупција, а војската брзо се тргна настрана за да им дозволи на цивилните наследници да ја преземат власта, со што настанаа квази-демократски прослави.

Постојат некои показатели дека во Еквадор можеби ќе се смени старата шема на постојано појавување последователни граѓански групи, прекинувани со краткотрајни воени интервенции. Во текот на изминатата деценија, во земјата постојано се менуваа популистички претседатели, кои, штом ќе дојдеа на власт, го привлекуваа речиси целиот бес на општеството, а потоа ја забрзуваа нефункционалноста на владата, со спроведување политика на фискална воздржаност на заповед на меѓународни организации каква што е Меѓународниот монетарен фонд. Тие не ретко беа вмешани и во лични скандали. Затоа, цивилните групи вршеа притисок врз војската да интервенира.

Ова секако беше случај со отфрлањето од власт на претседателот Абдала Букарам, попознат како “Ел Локо”, во 1997 година поради неговото променливо и често театрално јавно однесување. Тој беше избран како популист и, според премногу познатата шема, бргу се зафати да ги институира замразените “кондиционали” на фискална строгост. Откако против него беа упатени обвиненија за корупција, националистичкиот воен генерал Пако Монкајо Галјегос издејствува квази-уставно наследување на потпретседателот.[10] Монкајо, кој претходно неволно му гарантираше на Букарам пристап до претседателството,[11] во својата книга од 1995 година, Armed Forces and Society (Воените сили и општеството) напиша дека

Природата на воените сили [во Еквадор] потекнува од нивната состојба на средината, како ресурс на последното прибежиште за успех на целите на политичкиот систем; да се биде едно од средствата на таа стратегија, да се биде повикан во зависност од најдобрите интереси, погодности и способности. Воспоставувањето на нивната големина, услови, средства, доктрина, се одлуки на политичкиот систем, во согласност со своите интереси и проекции.[12]

Еден од клучните заговорници на државниот удар од 2000 година, кој беше уапсен и кратко притворен откако го тргна од власт претседателот Џамил Махуд, полковник Лусио Гутиерес, беше избран за претседател на Еквадор при крајот на 2002 и инаугуриран на почетокот од оваа година. Слично како и претседателот на Венецуела Хуго Чавез, изборот на Гутиерес покажува дека шемата на цивилно-воени односи на Еквадор се менува.

Накратко може да се рече дека изборот на Гутиерес вклучува неколку елементи што Еквадор го ставија на ризик од натамошни интервенции. Прво, цивилната група што веројатно беше најодговорна за охрабрување на воената интервенција од 2000 година, Конфедерацијата на еквадорски домородни националности (КОНАИЕ), го прослави изборот на Гутиерес во 2002 година, и на почетокот сочинуваше дел од неговата владина коалиција. Меѓутоа, потезите на Гутиерез што следеа веднаш потоа, во јануари и февруари 2003 година, во насока на поттикнување политика на фискална воздржаност, ја налутија и ја оддалечија КОНАИЕ. Индијанската мобилизација потенцијално претставува значително продлабочување на социјалната поларизација во Еквадор, а брзината со која се случи укажува на непостојаноста на овој систем наклонет кон интервенција.

Второ, Гутиерес, како харизматичен, поранешен заговорник за воен удар, претставува длабока закана за “политичкото управување” во Еквадор. Барем во минатото, појавата на харизматични поранешни заговорници за воен удар во Латинска Америка (на пример, Хуан Перон во Аргентина) покажуваше склоност кон компромитирање на “уставното” политичко владеење на воениот естаблишмент, а таквите лидери потоа им се закануваа на воените естаблишменти и ги оддалечуваа, од каде што и самите доаѓаа. Владата на САД, веќе во лоши односи со Чавез од Венецуела, е подготвена да се пресмета со Гутиерес на сличен начин.[13] Фактот дека Гутиерес практикуваше политичка и економска воздржаност во текот на првите два месеца на власт, може само да ја одложи тенденцијата кон воена интервенција подоцна, особено со оглед на тоа што цивилните групи дејствуваат врз основа на латентната воена несигурност.

Земјите од Латинска Америка покажуваат особена тенденција да влезат во брановидни периоди на воена интервенција и демократизација. Сепак, Еквадор ги зачува своите дистинктивни историски, културни и политички околности што укажуваат на исклучителниот карактер на неговите граѓанско-воени односи и, уште повеќе, овозможуваат јасен контраст со турската воена политика. Релативното ненасилство е норма во Еквадор и во текот на последните два периода воено диктаторство имаше многу мал број случаи на прекршување на човековите права.[14] Дури и недистинктивниот слој на идеологија типичен за повеќето воени влади во Јужна Америка и на други места не беше присутен во текот на последните два периода воена власт во Еквадор.[15] Увидувањата на Монкајо и натаму се клучни: еквадорската војска служеше како неволна тампон-зона меѓу конкурентните граѓански групи.

Турскиот “исклучок”

на почеток

Додека вооружените сили на Еквадор можеби служеа како тампон-зона, на турските вооружени сили им беше доделена, или самите си ја доделија, улогата на главен чувар на републиканската и световната природа на државата и заштен бедем од исламизацијата на политичкиот амбиент во земјата. Додека турската војска направи с? “што можеше за да не се чувствува обврзана да ја претвори својата улога на зауздувач во улога на чувар,” сепак слабоста на турскиот политички систем, заедно со корупцијата, подемот на Исламот, и крајно конкурентната и нестабилна политика, повеќепати доведоа до тоа војската да дејствува.[16]

Од воспоставувањето на Турската Република во 1923 година, вооружените сили директно интервенираа трипати (1960, 1971 и 1980), а извршија влијание и во она што се нарекува coupbymemoranda во голем број други прилики, вклучувајќи ја 1997 година, кога присилно доведоа до оставка на владата на Некметин Ербакан, предводена од исламисти, но избрана од народот. Генералите повторно ги “покажаа мускулите” при крајот на 2002 година, по големата победа на Партијата за правда и развој (АКП) & движење засновано врз политички ислам. Тие му го забранија премиерското место на лидерот на АКП, Реџеп Таип Ердоган, со тоа што извршија влијание врз судскиот систем на земјата да го дисквалификува за да не може да се кандидира. Оваа одлука беше базирана врз фактот дека тој неколку години пред тоа рецитирал исламска поезија на јавно место. Како што велат Метин Хепер и Ајлин Гини, и покрај с? поголемата демократизација на турскиот режим, воените прерогативи остануваат недопрени.[17] Гини ја претставува уникатната улога на турската војска, бележејќи дека “посветеноста на сочувување на световниот и демократскиот поредок ја прави турската војска различна од другите војски во светот.”[18] Какво е потеклото на оваа исклучителност на Турција, и како таа се манифестира?

Корените на чуварската улога на турската војска може да се пронајдат назад во историјата, дури до Отоманското Царство. Како и сите царства, така и отоманската тврдина беше изградена со меч. Меѓутоа, за разлика од повеќето царства, “отоманската власт беше војска повеќе од с? друго.”[19] Во текот на своето постоење, и особено во последните два-три века од своето постоење, со царството “владееше олигархија на воена, цивилна, бирократска и религиозна институција.”[20] Кога дојде крајот на болната и ослабена отоманска структура во Првата светска војна, задачата за надгледување на нејзиниот распад му беше доделена на воениот офицер Мустафа Кемал Ататурк. Место да ги следи наредбите на султанот, Кемал ја собра војската, го растури царството што се распаѓаше, ја прогласи Турција за држава-нација, и влезе во успешна битка за ослободување на земјата од странските окупациски сили.

Ова создаде обновен воен естаблишмент, којшто буквално стана синоним за модерната турска држава. Војската играше клучна улога во градењето на нацијата и на институциите, а со тоа дојде и ставот за заштитник/чувар, и таквото мислење с? уште доминира во ранговите на офицерскиот корпус во земјата. Импликациите од ова се недвосмислени и широки:

На крајот од војната за независност, новата држава беше оставена со генерали, поручници и други воени офицери, од една страна, и со екстремно сиромашно и уништено општество со висок степен на неписменост и без лидери, од друга... Така, идеолошките корени на процесот на градење на нацијата, што следеше, беа оформени во рамките на воените сили, а војската го промовира проектот што ќе го трансформира отоманскиот идентитет во турски идентитет.”[21]

Во овие услови, војската се издигна како најстабилна, доверлива и легитимна институција во Турција.

Основоположникот на Турција, Кемал, и неговиот соработник и подоцнежен наследник, Исмет Инону, ја дефинираа улогата на војската како најголем чувар на нацијата, чија цел е да ги заштити и да ги зачува клучните темелници на Републиката: “световноста, демократијата и интегритетот на земјата.”[22] Оваа улога подоцна беше институционализирана со Уставот на државата, како и со Законот за внатрешна служба на Турските вооружени сили, каде што се наведува дека “војската е одговорна за дефинирање и на турската татковина и на Турската Република” против “внатрешни и надворешни закани, ако е потребно и со сила.” Уставот од 1982 година, што во моментов е во сила, му ги припишува работите од одбраната исклучиво на Националниот совет за безбедност (МГК). Воените команданти и шефот на жандармеријата се главните гласови во МГК. Уставот пропишува Советот на министри да им дава “приоритет на препораките на МГК за да се одржи постоењето и независноста на државата и интегритетот и неделбеноста на земјата.”[23] Со тоа, националните вооружени сили се оние што ја формираат и ја имплементираат и домашната и националната безбедносна политика на Турција.

Воениот корпус е легално, институционално и културно овластен да се вмеша во политичкиот процес кога ќе се процени дека ситуацијата тоа го налага. И покрај разликите во деталите и нивото на воена вмешаност во власта, последните три директни интервенции имаа две заеднички работи: беа предизвикани од социјални немири и насилство што ? се закануваше на безбедноста на државата и/или беа забрзани со политичката фрагментација и неспособноста на политичката класа да обезбеди ефикасна власт во согласност со принципите на ататуркизмот. Државниот удар од 1960 година беше поттикнат од неспособноста или неподготвеноста на владата на Демократската партија (ДП) да го контролира с? поголемото влијание на исламот. Државниот удар го обезглави лидерството на ДП и го отвори патот за враќање на моќта на Партијата, што војската помогна да се создаде неколку децении порано: Републиканската народна партија (РПП). Во очите на јавноста, домашната нестабилност беше поврзана со подемот на исламизмот, курдското прашање, како и со левичарските и десничарските милитантни групи. Така, воената власт создаде трајно начело за својатаcause celebres.

Интервенцијата од 1971 година во голема мера беше добредојдена како можност “војската да се пресмета со големото насилство и со анархијата.”[24] Од друга страна, интервенцијата од 1980 година беше стимулирана со “постепеното отуѓување на војската од РПП” поради “различните мислења на Партијата и на војската во врска со општествените класи, Ататурк, национализмот, секуларизмот и за реформизмот, што дотогаш беше поскриено”.[25] Кога воените команданти го принудија Ербакан да поднесе оставка во 1997 година, тоа го направија бидејќи се плашеа дека неговата отворена толеранција кон политичкиот Ислам предизвикала “загриженост меѓу офицерите и останатиот дел од про-западната елита во Турција за иднината на секуларната демократска држава.”[26] Слични размислувања имаше и зад одлуката да му се забрани на Ердоган да се кандидира и смиреноста што војската ја покажа кон владата на АКП што дојде на власт по изборниот триумф минатиот ноември.

Иако војската ? дозволи на исламската АКП да ја преземе власта, а можеби дури и да го прифати доаѓањето на Ердоган на премиерското место, иднината на односите меѓу војската и АКП, а со тоа и иднината на односот на турската војска, во моментов е нејасна. И покрај исламското потекло, АПК, уште од изборите, многу стори за да ги покаже своите прозападни симпатии и вложува големи напори за да издејствува прием на Турција во Европската унија. Владата дури покажа волја да прифати и решение спонзорирано од ОН за кипарскиот проблем, засновано врз формула што би довела до реунификација на етнички поделениот остров. Со тоа, АКП сака да присвои еден од главните столбови на ататуркизмот, модернизацијата инспирирана од Запад. Ова би ги лишило прозападните елити и војската во земјата од едно од нивните најглавни теми. Иако е нејасно како лидерите на АПК имаат намера да направат рамнотежа меѓу политичкиот ислам и модернизацијата во западен стил, се чини, досега добро им оди.

За време на краткиот период додека беа на власт, турските лидери изгледа беа попопулисти отколку исламистите. Ова може брзо да се измени, бидејќи тие се соочуваат со тешки и контроверзни избори во домашната и странската политика. На пример, и покрај популарниот сентимент и очигледното одлагање во Парламентот, кабинетот и МГК се согласија со американското барање да се дозволи користење на турските капацитети против Ирак, и покрај тоа што очигледно го сметаа за пријателска муслиманска земја. Ако АПК се соочи со тешкотии, можно е да биде принудена да се сврти кон својата исламска база за поддршка. Неодговореното прашање е дали војската ќе биде подготвена да дозволи ерозија на секуларизмот и да ги жртвува модернизацијата и европеизацијата. Ако турската војска дозволи ерозија на секуларизмот, ризикува да им ја отстапи на исламистите улогата на чувар на Ататурковата тврдина, за која самата се заколна дека ќе ја штити и брани. Амбиентот е малку од провиден и, и покрај промените на меѓународен и домашен план, ова не е доволно за да се заклучи дека е при крај исклучителноста во турскиот случај на цивилно-воените односи.

Нешто за крај

на почеток

Голем број историски, социјални и географски фактори ги објаснуваат еквадорскиот и турскиот исклучителен случај. Сепак, историјата ни кажува дека смесата од непредвидлив меѓународен и домашен развој на настаните лесно може да ги претвори во парадигми исклучителните околности. Постојат поголеми шанси ова да се случи кога домашните прашања се судираат со меѓународните текови. Навистина е релевантна забелешката на Томас Николс дека “токму цивилно-воените односи се арената на која најдиректно се судираат проблемите од домашната и странската политика”.[27] Мајкл К. Деш нуди слични заклучоци и вели дека “цивилно-воените односи се идеално место каде што треба да се бара таков однос.”[28]

Моменталните состојби навидум ја потврдуваат атмосферата на судир за којашто зборуваа Николс и Деш. Глобализацијата го претвора светот во глобално село, но истовремено ги прави луѓето свесни за својот идентитет и култура. Дополнителното истакнување на националната и меѓународната безбедност по 11 септември бара владите да ги оправдаат ограничувањата на граѓанските слободи и демократската политика. Амбиентот по Студената војна е речиси создаден за судир меѓу домашната и странската политика.

Разгледувајќи ги исклучителните случаи, не треба да не се земат предвид регионалните, па дури и глобалните криви на учење. Не треба да биде изненадување тоа што турскиот модел се цени во некои централно-азиски земји, како што се Казахстан и Узбекистан, коишто имаат културни, религиозни и други сличности со Турција. Голем број офицери во руската војска со одобрување гледаат на Ататурк и на турскиот модел. Статуата на основоположникот на модерна Турција краси еден од јавните плоштади во рускиот главен град. Додека специфичностите на еквадорскиот исклучок не се многу добро познати, сепак би можеле да предизвикаат бранувања во и без тоа немирните води на соседна Венецуела, па дури и Аргентина и Бразил.

Малку се доказите што би го потврдиле предвидувањето за нов бран преторијанство; сепак, моменталниот амбиент е зрел таквите исклучителни случаи да станат “понормални”. Турскиот и еквадорскиот случај може да имаат многу поширока релевантност отколку што се мислеше претходно.

Превод од англиски на македонски: Калина Малеска

Фуснотина почеток

[1] Samuel P. Huntington, The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century (Norman: University of Oklahoma Press, 1988).

[2] Morris Janowitz, The Professional Soldier (New York: Oxford University Press, 1971); Janowitz, Military Institutions and Coercion in the Developing Nations (Chicago: University of Chicago Press, 1977); S.E. Finer, The Man on Horseback: The Role of the Military in Politics (London: Pall Mall Press, 1969); Huntington, Political Order in Changing Societies (New Haven: Yale University Press, 1968); Jose Nun, “The Middle-Class Military Coup”, The Politics of Conformity in Latin America, ed. Claudio Veliz (London: Oxford University Press, 1967), pp. 66-118; Alfred Stepan, The Military in Politics: Changing Patterns in Brazil (New Haven: Yale University Press, 1973).

[3] Alfred Stepan, Rethinking Military Politics; Brazil and the Southern Cone (Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1988).

[4] Постојат значајни критики за Жилермо О’Донел и неговите обиди да го поврзе бирократскиот авторитаризам со економските процеси и системи.

[5] Во оваа смисла секако не е изолиран Случајот со Хуан Перон. Алфред Степан и Жилермо О’Донел, меѓу многумина други, ја истражуваа оваа тенденција на воените естаблишменти во Латинска Америка во 1960-тите и 1970-тите години за преземање на власта од институциите и за обезбедување да немаат харизма воените претседатели на овие †авторитарни” или †бирократски авторитарни” режими. O’Donnell, Modernization and Bureaucratic-Authoritarianism: Studies in south American Politics (Berkeley: Institute for International studies, University of California, 1973).

[6] Хозе Антонио Лусеро (Jose Antonio Lucero) добро ја објаснува оваа поента во својот напис, “Crisis and Contention in Ecuador”, Journal of Democracy 12 (2) April 2001, pp. 59-73.

[7] Семјуел Фич (J. Samuel Fitch), водечки аналитичар на еквадорската воена политика, пишува дека овие две воени влади †беа умерено реформистички и политички неефективни, но не се карактеризираа со широко распространетите злоупотреби на човекови права, како што беше случај со воените влади во Централна Америка.” Fitch, The Armed Forces and Democracy in Latin America (Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1998), p. 63.

[8] Lucero, “Crisis and Contention”, pp. 64-65.

[9] Во 1987 година, Кетрин М. Конаган забележа дека †ефемерните врски (во Еквадор) меѓу партиите и толпите, меѓу партиите и партиските лидери, и неспособноста на партиските елити да ги решат меѓусебните конфликти создадоа хронични и деструктивни борби што ја поткопаа нивната легитимност.” Conaghan, “Party Politics and Democratization in Ecuador”, Authoritarians and Democrats; Regime Transition in Latin America, ed. by James M. Malloy and Mitchell A. Seligson (Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 1987), p. 146.

[10] Fitch, The Armed Forces, p. 91. Fitch concludes that the “resolution of the crisis without a coup further enhanced the military’s image as ‘the guarantors of democracy’”.

[11] Fitch, The Armed Forces, p. 90.

[12] Paco Moncoyo Gallegos, Fuerzas armadas y sociedad (Quito: Corporacion Editora Nacional, 1995), p. 32.

[13] Неодамнешното предупредување на конгресменот Хенри Хајд за нова “оска на злото” во западната хемисфера (што се однесува на Чавез, новоизбраниот бразилски претседател Луиз Ињацио Лула да Силва и Гутиерез) е случај што го илустрира тоа.

[14] Fitch, The Armed Forces, p. 63.

[15] Фич забележа дека †еквадорската политика останува многу повеќе фокусирана на личности отколку на партии и платформи. Одразувајќи ја својата историја на сегментирана инкорпорација на не-елитни групи, еквадорската политичка култура е изразено моралистичка и сектарна, но не особено идеолошка.” The Armed Forces, pp. 62-3.

[16] Metin Heper and Aylin Guney, “Civil-Military Relations, Political Islam and Security: The Turkish Case”, in Constantine P. Danopoulos, Dhirendra K. Vajpeyi and Amir Bar’or, eds., Civil-Military Relations, Nation Building, National Identity and Security: Comparative Perspectives (Westport: Greenwood Press), in press.

[17] Ibid.

[18] Aylin Guney, “The Military, Politics and Post-Cold War Dilemmas in Turkey”, in Kees Koonings and Dirk Kruijt, eds., Political Armies: The Military and Nation Building in the Age of Democracy (London and New York: Zed Books, 2002), 163.

[19] Цитат во Guney, “Civil-Military Relations.”

[20] Heper and Guney, “Civil-Military Relations.”

[21] Guney, “The military”, 163.

[22] Heper and Guney, “Civil-Military Relations”.

[23] Ibid.

[24] Kemal H. Karpat, “Military Interventions: Army-Civilian Relations in Turkey Before and After 1980”, in Metin Heper and Ahmet Evin, eds., State, Democracy and the Military: Turkey in the 1980s (Berlin: Walter de Gruyter, 1988), 147.

[25] Ibid., 149.

[26] Heper and Gaylin, “Civil-Military Relations.”

[27] Thomas M. Nichols, The Sacred Cause: Civil-Military Conflict over Soviet National Security, 1917-1992 (Ithaca:Cornell University Press, 1993), 23.

[28] Michael C. Desch, Civilian Control of the Military: The Changing Security Environment (Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1999), 131.